-
Plaatselijke lekkernijen
-
GRIEKS KOKEN MET LIEFDE
-
Vluchtelingenproblematiek
-
Ontroering: verhalen uit mijn Griekse winkel
-
Grieks geluk en wijsheid (kerstcolumn)
-
Mooie Verhalen
-
Tzatziki...
-
Bij De Gulle Griek schijnt altijd de zon!
-
De Gulle Griek: een droom waarmaken
-
"Mama Mia": Skiathos en Skopelos: een reisverslag
-
We hebben het gevonden: Kythira: een reisverslag
-
Thuis in Eindhoven, maar mijn hart in Griekenland...
We hebben het gevonden: Kythira: een reisverslag
- Λεπτομέρειες
- Δημιουργήθηκε στις Πέμπτη, 27 Σεπτέμβριος 2018 20:05
- Συντάχθηκε από τον/την Sancha Schuurs
Kythira, we hebben het gevonden. Al staat in het lied van Katsaros dat we het nooit zullen vinden. En we zijn blij dat we het gevonden hebben. Want Kythira is mooi, puur en onbedorven. Ik kan het nooit laten de schoonheid van Griekenland met anderen te delen. Daarom leest u hier mijn reisverslag.
Τά Κύθηρα ποτε δεν θα τα βρούμε - Ρέμος & Μελίνα Ασλανίδου
Kythira
Κάτσε στην πέτρα του γιαλού
βάλε το χέρι αντήλιο
πάρε μια χούφτα θάλασσα
πάρε μια χούφτα ήλιο
και πλύνε μου το πρόσωπο
και πλύνε μου το πρόσωπο.
Τα Κύθηρα ποτέ δε θα τα βρούμε,
το χάσαμε το πλοίο της γραμμής
Στα κύματα του Αιγαίου θα χαθούμε,
δυο κύματα που σβήσανε κι εμείς.
Κατσάρος
Ga op een rots zitten aan de kust
Houd je hand op tegen de zon
Neem een handvol van de zee
Neem een handvol van de zon
En was er mijn gezicht mee
En was er mijn gezicht mee
Kythira, we zullen het nooit vinden
We hebben de boot gemist
We zullen verloren raken in de golven van de Aegeïsche zee
Twee golven die volledig zijn opgelost
Katsáros
20 april
"Morgen gaan we verder met de les," zegt meneer Kapsanis minzaam. Hij is de derde generatie Kapsanis die de supermarkt uit 1912 bestiert. En zojuist hebben we alle boodschappen en de prijzen ervan samen in het Grieks benoemd.
Ontiegelijk vroeg was het vanmorgen... Maar dat was gauw vergeten toen we bij aankomst op het vliegveld verwelkomd werden met een glaasje likeur en een amandelkoekje. Om 11 uur 's ochtends...
Op naar Agia Pelagia. Ons appartement heeft zeezicht en maar liefst 2 balkons! En alles is wit en blauw.
We vielen met onze neus in de boter: juist vandaag was er een processie in ons dorp. Yannis:"Voor ons is dit het belangrijkste ritueel elk jaar. De icoon van de zwarte Madonna wordt na Pasen het hele eiland overgedragen, van dorp naar dorp. En strakjes komen ze hier langs. Kom hier wat drinken, dan kun je het straks goed zien!" En het eerste drankje kregen we nog gratis ook... En toen ik een verse jus wilde, haalden ze die gewoon ergens anders, want de sinaasappels waren op. Wat een service!
21 april
"Die pasta met inktvis die jij gisteren gegeten hebt, daar zat ook dille in." Yannis, de kok van het restaurant waar we gisteren aten is oprecht blij met de bos kruiden die ik zojuist geplukt heb. Hij neemt mijn handen in de zijne, knijpt er zacht in en lacht van oor tot oor.
Het was bewolkt vandaag dus prima wandelweer. ' s Morgens lopen we langs de 4 stranden ten zuiden van ons dorp. Prachtige, totaal verlaten stranden zijn het. Van dieprood tot goudgeel zand. En langs het kerkje Agios Nikolaos. Om uit te komen bij de kloof Kaki Lagada (het boze ravijn) met het mooie meertje Limni. Het is indrukwekkend!
Kythira staat vol in bloei en er komen zeldzame vogels voor.
Na een frappé aan zee doen we wandeling twee. Dat voert langs het kerkje Agios Giorgos met daar achter oude booggewelven. En over een overwoekerd paadje in de bergen dat leidt naar een rivier. Dan komen we uit bij het haventje Agia Patrikia. In de loods zijn drie mannen bezig met het herstellen van schepen. En ja, hoor, we mogen gerust even binnen komen kijken! Als we teruglopen over de asfaltweg, hebben we er heel wat kilometers op zitten. Maar wat is het leuk om Kythira te voet te ontdekken!
22 april
We hebben geen geldautomaat in ons dorp. Nou ja, er is er wel eentje en die is net nieuw. Meneer Kapsanis wist zeker dat die 20 april zou werken, maar ja...dit is Griekenland. Dus moeten we naar Potamos om geld te halen. In ons wandelboekje staat een mooie, maar zware route daar naartoe. En aangezien het vandaag maar 14 graden is, besluiten we ons warm te lopen.
De steile klim gaat tussen olijfgaarden door, langs beboste heuvels en een groene vallei. We hebben prachtig uitzicht op de Peloponnesos. Na anderhalf uur komen we bij een waterleidinghuisje dat zo lek is, dat het pad wel een rivier lijkt. Na een brugje zien we de ruïnes van een antieke watermolen. En na 2 uur klimmen, bereiken we Potamos. Inmiddels regent het en zijn we kletsnat...
In een oud gewelf zit een ouzeri. Als we daar wat drinken, komt de eigenares bij ons aan tafel zitten. "Dit gebouw is al 160 jaar oud," zegt ze trots. Samen bladeren we een fotoboek over het eiland door. Daarna wandelen we wat door het dorp. Het regent niet meer, dus besluiten we over de hoofdweg terug te lopen. We komen langs een prachtige, oude boogbrug. En dan, ongeveer halverwege, begint het te plenzen. Twee jongemannen stoppen en bieden ons spontaan een lift aan. "Zo doen we dat op Kythira," zegt de chauffeur. "We hebben hier geen openbaar vervoer, dus nemen automobilisten altijd lifters mee!" Hij zet ons netjes voor de deur van ons appartement af. Het regent nog steeds en het begint nu zelfs te onweren. Maar we zitten nu droog en warm met een drankje en een goed boek. Wat wil een mens nog meer?
23 april
"Panayotis, er zit hier een Nederlandse vrouw die Grieks spreekt en die wil graag een Suzuki Jimny huren," zegt Vassilis vol trots. Hij reikt me de telefoon aan, want ik moet zelf met Panayotis onderhandelen over de prijs. Zo'n 4wd kost € 50 per dag, maar dat kan vast goedkoper... "Met welke prijs ben je tevreden?" vraagt Panayotis. "€600 voor 18 dagen," zeg ik. In het Grieks, hè! We maken een deal voor € 650. Als we contant kunnen betalen... Ik snap het... dat is zwart... "Ga eerst maar ontbijten. Dan krijg je 's ochtends een kleine auto, want de Jimny staat nog op het vliegveld en het hek is pas om 14.00 open. De auto kom ik over anderhalf uur naar jullie hotel brengen. Dan kun je daarna naar de markt in Potamos. Kan ik tot daar een lift krijgen?" Haha, geen probleem. "Bedankt, ook namens mijn gezin. En de groeten aan je man!"
Om 10.30 is Panayotis er. Met de auto. En een zak vol sinaasappels uit eigen boomgaard en koekjes die zijn vrouw zelf gebakken heeft. Wat een lieverd is het...
We rijden met hem naar Potamos. Daar is de grappigste markt die we ooit gezien hebben: 10 tafeltjes waar de dorpsbewoners zelfgemaakte producten verkopen. We slaan meteen maar even goed in. En ik koop een kinderboek in de boekwinkel. Ja, voor mezelf... Om Grieks te kunnen oefenen...
Daarna rijden we de pittoreske route naar Karavas. En om 14.30 zijn we op het vliegveld om de auto te ruilen tegen een Jimny. We krijgen er ook nog 2 flesjes water bij. En een kus.
We rijden naar Diakofti. Daar is de veerhaven. Er zijn 2 scheepswrakken en een schattig vissershaventje waar het water zo helder is, dat de boten lijken te zweven.
Het eiland is zo mooi.. Puur en onbedorven. En de bewoners zijn allemaal even vriendelijk. Iedereen wil een praatje met je maken, groet je of zwaait naar je. Weet je nog niet waar je naartoe moet op vakantie? Kythira!
24 april
Ken je dat? Dat je zoveel moois hebt gezien op een dag dat je niet nóg meer aankunt? Dat had ik vandaag...
Een tochtje naar het zuiden voerde ons eerst naar de brug van Katouni, ook wel de brug der liefde genoemd. Die werd gebouwd in opdracht van een Engelse gouverneur die zo sneller bij zijn liefje kon zijn. We vonden het overwoekerde wandelpad dat naar de rivier eronder leidde.
Via een mooie, secundaire weg gingen we offroad naar 1 van de 3 grotten van Agia Sofia. "De legende wil, dat die onderling met elkaar verbonden zijn," legde Katarina ons eerder uit. "Want iemand zag een kat een grot binnengaan en diezelfde iemand zag dezelfde kat uit een andere grot naar buiten komen." In de grot is een kapelletje. Het deurtje ernaast leidt ons de grot in. Er is verder niemand en het is donker. Blij dat we een zaklamp hebben!
Als we verder rijden, zien we in een bocht links van ons Kapsali liggen en rechts Kythira. Kapsali is een schilderachtig vissersdorpje, gelegen aan twee baaien met prachtige zandstranden. We klimmen naar het kerkje en de vuurtoren.
Als we denken dat dit toch echt het mooiste was, hebben we het mis. Kythira, of Chora, de hoofdstad van het eiland ligt op ruige rotsen. Een imposant fort domineert de stad. Daarin bevinden zich talloze kerkjes. Het stadje zelf heeft kronkelstraatjes en er staan Cycladische, Venetiaanse en Engelse gebouwen door elkaar. We kijken onze ogen uit...ik krijg er kippenvel van, ondanks de warmte. Op de terugweg komen we nog een mooie boogbrug tegen. En nou zitten we op ons balkon. Even alles laten bezinken met uitzicht op zee.
25 april
"Ja, er is hier wel een kapper, maar die in Potamos is beter. Daar ga ik zelf ook altijd naartoe. Ze is een vriendin van mij en heet ook Maria. Zal ik haar even bellen om een afspraak te maken?" Maria, de eigenares van ons hotel is zo'n schatje. We mogen citroenen plukken in de achtertuin en ze komt elke dag even vragen hoe onze dag was. En nu belt ze dus de kapper, want Wim heeft zijn wintervacht nog. Hij kan meteen terecht.
Kapster Maria leert me nieuwe Griekse woorden. Ze komt van de Mani, had het eerste jaar heimwee, maar wil nu niet meer weg.
's Middags gaan we naar Mylopotamos, een mooi Middeleeuws dorpje met een gezellig plein onder grote platanen. Hier nemen we het wandelpad naar beneden, de kloof in. We zien de watervallen (er zijn er veel!), de ruïnes van oude watermolens en boogbruggetjes en een kerkje. Het is een redelijk zware wandeling over smalle, hobbelige rotspaadjes en af en toe via stapstenen over de rivier. Maar wat is het er enorm mooi...
Zo, nu eerst een Mythos!
26 april
"Wil je de foto's zien van ons huis in Paleopolis?" vraagt Ron. We zitten met Ron en Ingeborg op een terras onder de platanen in Mylopotamos. En zij hebben hun droom waargemaakt: een wit met blauw huis met zeezicht...
Maar we begonnen de dag in Kato Chora met een verlaten fort dat diende als toevluchtsoord bij aanvallen. "Het lijkt hier wel de Flintstones," zegt Wim. Indrukwekkende ouwmeuk...met aan de overkant in een kloof het kerkje van Agia Marina.
Een prachtige weg leidt ons eerst naar de grot van Agia Sofia met daarin Byzantijnse fresco's. En daarna over imponerende kliffen naar Limionas, een kleine baai met een zandstrand en wat oude vissershuisjes. Vlakbij is een zeegrot die door zeerobben wordt bewoond.
In Livadi drinken we wat en bekijken we een oud kerkje. Om vervolgens via een secundaire weg langs oude windmolens en over een bollekesberg langs steengroeves in Mylopotamos te belanden. We bekijken de bron onder de kerk waar ganzen en kalkoenen wonen. En daar blijven we een paar uur op het terras hangen, want het is er zo gezellig met Gerard, Antoinette, Ron en Ingeborg dat we er maar niet weg komen...
27 april
Aan het einde van de wereld waren we vandaag. Onze trouwe vierwieler Sjimmie bracht ons offroad naar het wandelpad naar de vuurtoren op het klif Moudari. En overal bloeide de zeldzame Sempreviva, de bloem die eeuwig leeft. Het uitzicht op de Peloponnesos en Elafonissos is geweldig!
Opnieuw offroad gaan we naar de baai van Agios Nikolaos. Daar zijn twee verlaten stranden, een kerk, een grot en een prachtige kloof. Over een zandweg gaan we vervolgens naar het dromerige kustplaatsje Plateia Ammos. Daar komen we voor het eerst weer mensen tegen!
Een gewone asfaltweg leidt naar Karavas. Daar wandelen we naar de bronnen van Amir Ali en Portokalia. Had ik trouwens al verteld dat het hier heel mooi is?
28 april
"Enorme scholen vissen in allerlei kleuren, heel grote en piepkleintjes, zee-egels, krabben, een octopus, schelpen en zeeplanten op stengels die ik nooit eerder gezien heb. O ja, en een soort zee-egel met witte, koraalachtige stekels," som ik op als Wim me vraagt wat ik allemaal gezien heb. Ik heb gesnorkeld en gezwommen bij één van de mooiste strandjes ooit... Melidoni is een zandstrandje omgeven door prachtige kliffen. We hebben het helemaal voor onszelf! De weg er naartoe is spectaculair! Ongeasfalteerd, meanderend de diepte in.Vanaf het strand zie je het klooster Aghia Elesa dat we daarstraks bezochten. Helaas was het gesloten, maar het uitzicht was overweldigend. En ook het eeuwenoude kerkje Aghios Dimitrios was de moeite waard. Eigenlijk bestaat het uit vier kerkjes die samen een vierkant vormen met een binnenplaats. Dat is uniek.
Na een middag lezen en zwemmen rijden we over kleine weggetjes door dorpen en gehuchtjes terug. Waarbij we zoveel pittoreske plaatsjes doorkruisen dat we alweer een verlanglijstje hebben van alles wat we nog willen zien.
29 april
“Het is een zware wandeling," zegt de oude man. "Hebben jullie wel water bij je?" Ja, dat hebben we. Katarina vertelde ons eerder al over deze bijzondere route door de Kaki Lagadakloof. "Let goed op, want het is een pad dat soms overwoekerd is. Er liggen losse stenen. En soms moet je een stukje door de rivier heen." We wandelen vanaf het gehucht Trifylliánika naar Paleochora. In de 16e eeuw was dat de hoofdstad van Kythira. Na een uur flink afzien worden we beloond met het uitzicht op de restanten. De beruchte Turkse piraat Barbarossa heeft de stad in 1537 beschoten. Er bestaat een mooie legende over.
Maar ook mooi waren de ruïnes die er nog staan. En de steile rotsen, het groen langs de rivier, de uitzichten en de vele bloemen.
De klim terug omhoog was superzwaar. Dat was weer genoeg gymnastiek voor vandaag. Drankje in Potamos, even wat weggetjes rondom huis bekijken en drankje in Aghia Pelagia....
30 april
Er stopt een auto. "Willen jullie een lift?" vraagt de chauffeur. "Nee, dankuwel, wij wandelen," antwoorden we glimlachend. De man schudt zijn hoofd. We zien hem denken: 'Die zijn gek.' De zoon van meneer Kapsanis vertelt later dat hij het wandelen heeft geleerd van de Nederlanders. "Het is een soort therapie. Het maakt je hoofd leeg. En je ziet zoveel!" Als ik hem vraag of hij vanmorgen nog een prijs heeft gewonnen bij de hardloopwedstrijd, laat hij trots zijn beker zien. Eerste bij de 6 kilometer!
We gingen vanmorgen naar Potamos voor de markt en de hardloopwedstrijd. Irene heeft het geheim van het bolletje op de berg verklapt... Irene is van het kattenproject: voeren op vaste, strategische plaatsen en sterilisatie.
We maakten een korte wandeling naar de bron van Trifyllianika uit 1822. En na even rust op het terras een wandeling langs de dorpjes Zaglanikianika, Liananika en het prachtige Logothetianika en hun mooie kerkjes.
Terug in Potamos kregen we als toetje nog een mooi optreden mee: live muziek in een kafeneion. Deze dag was alweer een kadootje...
1 mei
Aloizianika is een schilderachtig plaatsje met traditionele huizen en nauwe steegjes. Maar Mitata was vandaag ons hoofddoel.
"Als je de Zwarte Grot wilt zien, moet je onder die rots door kruipen en je daarna tussen die twee rotsen door wringen." Twee documentairemakers uit Nieuw Zeeland wijzen ons de weg. Zij maken een tv-uitzending over het eiland. Net als twee Oostenrijkers die we gisteren tegenkwamen. Als Kythira straks maar niet overspoeld wordt door toeristen...
We bekijken ook nog de windmolen, de oude toren met wasplaats, de kerk die tijdens de aardbeving beschadigde, de twee grotkerken, de bron en de grotten die gebruikt worden als stallen voor de schapen.
We eindigen de dag in het vissersdorpje Avlemonas met een pittoresk haventje, een klein fort en witte met blauwe huisjes.
Eenmaal thuis maak ik een lekkere cocktail van de citroenen die we van Maria mogen plukken in onze achtertuin met de tsipouro van de markt uit Potamos. "Zelfgestookt," zei de verkoper trots...
2 mei
"Dit is een oude olijfoliefabriek. Kijk, dit is de pers. En de bakkerij is er omheen gebouwd," zegt de bakker. We willen iets kopen voor de lunch en de bakkerij in Karavas blijkt in een prachtig oud fabriekspand gehuisvest te zijn. Dat zou je van de buitenkant niet verwachten. "Kan ik jullie nog een koekje aanbieden? Kies maar iets uit één van deze potten. Kythira is mooi en puur, hè? Ik weet zeker dat jullie hier nog een keer terugkomen!"
De bakkerij is onze laatste stop deze ochtend. We wilden niet teveel doen. 's Morgens gingen we naar de bron en de grot bij ons eigen dorp. Dat was lekker dichtbij. Even pinnen in Potamos, want de pinautomaat in ons eigen dorp is nog altijd niet in werking. We drinken frappé bij een kafeneion waar de lokale dorpsbewoners zitten. En via Karavas komen we weer in ons eigen dorp.
Thuis eten we de spinatokopita en de tiropita op die we zojuist bij de bakker kochten. En dan kiezen we uit één van de maar liefst zes stranden bij ons dorp voor Paralía Laggada. Lekker lui lezen en zwemmen...
3 mei
Zwaaiend met twee handen komt een man de keramiekwerkplaats uitgestormd. "Wat leuk dat jullie er zijn! Kom gauw binnen!" Het is een Tilburger die we vorige week op een terras ontmoetten. "Ik loop hier een soort van stage," vertelt hij. Daarna krijgen we van Maria een rondleiding. Zij schildert alle stukken. En haar broer Panagiotis maakt alle potten, schaaltjes en vazen van klei. Hij schuift net een lading in de oven en schudt ons dan hartelijk de hand. Maria legt uit: "Dit zijn de traditionele versieringen van Kythira. En ook deze granaatappels. Die symboliseren voorspoed." We kunnen het niet nalaten een paar mooie schaaltjes te kopen. We worden enthousiast uitgezwaaid als we weer vertrekken.
We rijden gelukkig verkeerd, daarom worden we getrakteerd op een prachtig uitzicht op Chora. Als we weer op de goede weg zitten, zien we de enorme kerk van Kato Livadi. Dan komen we via een heel slechte, onverharde weg bij het kerkje Aghios Ioannis Theologhos. Dat is heel bijzonder, want je kunt op het dak klimmen. Van daaruit kun je heel ver kijken.
Over een deels onverharde weg met talloze haarspeldbochten dalen we af in een diepe kloof en bereiken het strand Fyri Ammos. Het laatste stuk kan alleen te voet of met 4wd. Het is een rood strand en je kunt er in grotten zwemmen. Dat is werkelijk adembenemend mooi! We willen ook nog even naar het strand Kombonada met geel zand en witte kiezels. Daar is het water zo azuurblauw, dat het lijkt of er bleekmiddel in zit....
Via het dorp Karvounades met schattige huisjes en opnieuw een enorme kerk rijden we huiswaarts. Wat is het hier toch mooi....
4 mei
Na een wandeling van vier en een half uur is het heerlijk zitten bij het kafeneion in Karavas. Met zeezicht. En een man die vertelt over het leven op Kythira. Dat je naast je winkel toch ook wel je eigen groente en fruit moet telen. En een geit moet hebben om te slachten. Want als je dat allemaal moet kopen in de supermarkt dan is dat veel te duur. In de keuken van het café staat de eigenares te strijken, zie ik als ik even naar binnen loop. De tijd heeft hier stil gestaan...
Onze wandeling ging door de verstilde en beboste heuvels ten westen van Karavas. Door het gehuchtje Diakopolianika. Daar stond het mooie huis te koop dat je op één van de foto's ziet.... Na flink klimmen kwamen we bij het kerkje van Aghios Ioannis en daarna door het dorpje Gerakari. "Je kunt nu nog niet zwemmen," grapte een bouwvakker die bezig was een enorm zwembad te maken bij een luxe accomodatie in the middle of nowhere. En van daaraf veranderde het landschap en kwamen we in de bossen terecht. Lekker koel... En mooie uitzichten op de Peloponnesos en Elafonissos.
Het landschap werd ruiger en langs geërodeerde rotsen bereikten we een dal waar veel landbouw bedreven wordt. En na weer een half uur klimmen bereikten we Karavas. Pilsje verdiend!
5 mei
"Het is een hoop werk!" De beheerster van het klooster Panagia Myrtidiotissa wijst naar alle bloemen die ze elke dag water moet geven. Ze wenkt ons richting de kloosterkerk, haalt de sleutel uit de zak van haar schort en laat ons binnen. "Dit is de icoon van de Zwarte Madonna," wijst ze. "En dit is Aghia Elesa." De hele kerk is prachtig met alle muur- en plafondschilderingen en talloze iconen. Het hele kloostercomplex is indrukwekkend met alle bloemen, sinaasappelbomen, cellen en een kapel.
Dan rijden we door naar het kerkje Aghios Nikolaos Krasas, gelegen tegen een rots en gebouwd door een zeeman wiens schip hier bijna op de klippen liep. Ook de baai van Limnaria met een klein haventje met maar een boot is prachtig.
Na frappé in Mylopotamos rijden we naar Lykodimou, een strandje met een grot waarin zich een bron met drinkwater bevindt. De weg loopt met haarspeldbochten door een kloof en soms zie je hem wel 5x tegelijk. En ook hier zijn de rotsen weer adembenemend mooi.
En als we aankomen bij ons prachtige hotel 9 Muzes ben ik simpelweg gelukkig...
6 mei
"Ouzo, wijn, tsipouro, honing!" Een oude man rijdt met zijn scooter door Chora/Kythira-stad. Een krat voorop en één achterop. In de ene hand een wandelstok en in de andere een komboloi. Ditmaal bewandelen we alle pittoreske straatjes buiten het fort. Er staan witte huisjes en veel, heel veel kerkjes. En overal zijn bloemen.
Daarna gaan we naar Chalkos, een prachtig strandje dat deels uit kiezels en deels uit zand bestaat. Het water is er gewoon turquoise! Het waait flink, maar je kunt hier lekker achter de rotsen liggen in de zon. En zwemmen natuurlijk.
We rijden via een mooie, secundaire route terug en wandelen nog een stukje langs de vallei van Chamili. Weer een dag vol indrukken...
7 mei
"Ik houd een expositie in Aroniadika. In het huis van mijn goede vriend Manolis. Hij heeft het prachtig opgeknapt. Aroniadika is sowieso een heel mooi dorp waar steeds meer oude huizen in ere worden hersteld," zegt Marie Anne Hijmans, een schilderes uit Den Haag. Ze heeft niks teveel gezegd. Aroniadika is een plaatje! Vooral de boogjes, pannendaken en bijzondere schoorstenen maken het feeëriek.
Wij lopen er naartoe vanaf het kloostertje Osios Theodoros. We komen door het verstilde maar mooie dorpje Pitsinades met twee kerkjes en een mooi aangelegd dorpspleintje.
In Aroniadika bezoeken we het oude kerkje van Agios Ilias met prachtige fresco's en de enorme kerk Sotiras. Die staat elk jaar in de steigers omdat de koepel steeds een andere kleur krijgt.
's Morgens zijn we op de markt van Potamos. "Χταπόδι, νόστιμο," (octopus, smaakvol) zeg ik tegen drie mannen die inktvis grillen. Ik krijg meteen een brede glimlach en een knuffel. Bij Frank boeken we een kookworkshop voor dinsdag. De vader van Frank ontmoetten we ooit in Rafina. Het is door hem dat we Kythira hebben gevonden.
We sluiten de dag af met een frisse duik bij het strand van Laggada en rijden nog even door naar de kloof om het meertje van Limni te bekijken. Another day in paradise...
8 mei
"Dat is echt een enorm plein!" zeg ik tegen de eigenares van de kinderopvang in Fratsia. "Ja, hѐ?" antwoordt ze. "Op 20 augustus is het hier altijd een groot feest. Alle eilandbewoners komen dan hier naartoe om te dansen. Er is live muziek en we eten souvlaki en drinken bier. Er staan dan overal barbecues."
Behalve een groot plein heeft Fratsia ook een prachtige kerk. Wim en ik doen vandaag een toer door een aantal kleine dorpjes en gehuchtjes. we starten met de grot bij ons eigen dorp. Ditmaal met zaklampen, zodat we dieper kunnen afdalen. En dan dus naar Fratsia. In Keramoto staan oude huizen, gebouwd door rijke families uit Chora. En een oude en nieuwe kerk naast elkaar. En in Drymonas staan twee zelfgeknutselde kruiwagentjes op de muur. Het klooster Aghios Kosmás is helaas gesloten, maar er blijkt een onverharde weg te lopen naar het klooster Aghia Myrtidiotissas met prachtige uitzichten op de zee diep beneden ons.
De Engelse school in Livadi is indrukwekkend. Het is een imposant gebouw in gotische stijl. Onze late lunch is trouwens ook indrukwekkend.. De eigenaar van restaurant Pierros bedenkt zelf wat hij ons wil voorschotelen. Brood, tzatziki en een goed met erwten, bonen, wortels en aardappel in een lekker gekruide tomatensaus. We zouden het zelf niet bedenken... "En, wat vonden jullie ervan?" vraagt hij. En als we zeggen dat we het lekker vonden, zegt hij:"Dan krijgen jullie nog een dessert. Het is een geheim recept, dus ik zeg er verder niks over." Als we weggaan, schudden we elkaar de hand en zwaait de hele familie ons uit.
Via opnieuw een secundaire route rijden we over het oosten van het eiland huiswaarts.
9 mei
"We beginnen met zoet op een lepeltje en fatourada, de likeur van Kythira. Ga allemaal maar lekker zitten. Straks gaan we groenten en kruiden plukken in mijn moestuin en daarna gaan we koken." We zitten met twee Nederlandse vrouwen, de Duitse Daniël en Sofia en met Frank in het huisje van Chrisoula. Ze woont in Potamos en geeft ons een kookworkshop. Frank heeft de boel georganiseerd. Hij woont hier. Dankzij zijn vader die we ooit in Rafina ontmoetten, hebben we Kythira gevonden.
Maar Chrisoula dus.... We gaan naar haar moestuin. Ze is met haar 72 jaar behoorlijk kwiek en laat ons op het steile paadje naar beneden allemaal ver achter zich. We plukken artisjokken, dille, munt en alles wat we nog meer nodig hebben. En we bewateren het land met een ingenieus systeem. Je haalt water uit de waterput, giet dat in een bak met een gat en van daaruit loopt het via aarden gootjes naar de groentebedden. Door de gootjes met aarde dicht te gooien, kun je de loop van het water veranderen.
Daarna gaan we terug naar haar huisje. Haar keuken is klein, maar er is alles wat nodig is om te kunnen koken. We maken keftedes, spanakotiropita, twee salades en een heerlijk gerecht met artisjokken. Chrisoula zit vol verhalen en grappen. Frank en ik vertalen, want ze spreekt alleen Grieks.
Natuurlijk eten we aan het eind van de middag alles lekker op. Het past allemaal maar net op haar kleine veranda. Chrisoula schenkt er zelfgemaakte wijn bij. En ze heeft ook nog een dessert gemaakt. Normaal gesproken wordt dat bij bruiloften gegeten.
Super om zomaar een kijkje te mogen nemen in een echt Grieks huisje bij zo'n lief, Grieks dametje! Een dag met een gouden randje!
10 mei
"Kaladi is mijn lievelingsstrand. Het is het mooiste strand van Kythira," zei Katarina op onze eerste vakantiedag. En wij bewaren graag wat moois tot het laatst. "Dat is inderdaad een heel mooi strand," zegt Maria als we haar 's ochtends onze plannen vertellen. "Goh, dat is al jaren geleden dat ik daar geweest ben."
Kaladi blijkt niet gewoon maar mooi te zijn, het is echt paradijselijk! Azuurblauw water, grotten met doorkijkjes op het dubbele strand, grotten waar je in kunt zwemmen, steile kliffen rondom waar roofvogels met regelmaat duikvluchten vanaf maken, een strand om de hoek waar je alleen zwemmend kunt komen. We weten gewoon niet wat ons overkomt. Zoooo mooooi!
We rijden die ochtend een route die we nog niet kennen. We komen langs een monument dat Wim liefkozend 'de tuinkabouter' noemt.
"Zullen we eerst even het kerkje Aghios Georgios sto Vouno bekijken voordat we naar het strand gaan?" stel ik voor. Wim vindt het best. Aghios Georgios op de berg.... Er staat nauwelijks iets over vermeld in ons reisgidsje. Wie had kunnen bedenken dat er bovenop de berg verschillende Byzantijnse kerkjes staan en dat je uitkijkt over de Peloponnessos, Diakofti, Avlemonas en Paleiopoli? Wat een fantastische laatste vakantiedag is dit! Ik heb nou al een beetje buikpijn omdat we morgen vertrekken uit ons geliefde Griekenland...
11 mei
Deze ochtend rijden we met onze huurauto naar het vliegveld. We hadden Sjimmie eigenlijk 18 dagen gehuurd, maar Panayotis zei al: "Je mag hem ook wel de dag van vertrek terugbrengen, hoor. Het is veel relaxeder als je zelf rijdt. Dan kun je lekker op je gemak doen en vertrekken wanneer je wilt."
We geven de sleutel af en Panayotis kijkt niet eens of de auto nog wel heel is. In plaats daarvan zegt hij: "Ik heb nog een cadeautje voor jullie!" We krijgen een mooie prent van Kythira en een zak zomarika, een Kythiriaanse pasta. "Gemaakt door het bedrijf van mijn broer met graan van mijn land," vertelt hij trots. "Zo, en nou trakteer ik jullie op koffie."
Nooit eerder was het afscheid zo hartelijk. Vanmorgen al een omhelzing van Maria, de eigenares van Hotel 9 Muses. Haar man is politieagent en werkt op de luchthaven. Hij controleert de bagage en paspoorten en ook hij wenst ons het beste. Panayotis kust ons zelfs gedag als we door de douane gaan.
Eenmaal in Nederland blijkt ook hier de zon te schijnen. En onze kater Herman is blij dat we weer thuis zijn.