Griekse Vereniging van Eindhoven en omstreken

Weer een jaar dat op zijn einde loopt, gelukkig kunnen we terugkijken op veel mooie en waardevolle momenten, een jaar om met plezier aan terug te denken. Ik herinner me mijn jeugdjaren, dat ik zo mijn best deed om het iedereen met kerst naar de zin te maken, wat natuurlijk niet lukte en ik daardoor zo teleurgesteld was. Dat lag welliswaar aan mijn verwachtingen en niet aan mijn familie en vrienden die deze verwachtingen niet waar konden maken.

                                                                                                                                                                                                                          Daarna kwam het nieuwe jaar, met de voorspellingen van voorspellers die naast mooie, voorspoedige voorspellingen ook een derde wereldoorlog voorspelden. Dan sliep ik weken niet door de angst dat deze voorspellingen zouden uitkomen. 

In Griekenland hielden de mannen zich niet bezig met voorspellingen, hooguit met “ta merominia”, de weersvoorspellingen. Dat was wenselijk en gebruikelijk, er was geen televisie of radio met weersvoorspellers. Maar iedereen wist bij welke maanstand het tijd was om te zaaien, te maaien en te oogsten. Wanneer de kans groot was dat het zou gaan regenen of sneeuwen. Zelfs hoe ze het geoogste goed het best op konden verwerken en opslaan voor de winter om het lang te kunnen bewaren en ervan te kunnen genieten. De vrouwen werkten erg veel en lang op het land, soms samen met de mannen, ze waren echte werkezels. De meeste meisjes werden al jong uitgehuwelijkt (vaak aan een veel oudere man). Je mocht wensen dat je een goede schoonmoeder trof, wat haast nog belangrijker was dan een goede echtgenoot. Een echtgenoot had je alleen in bed tevreden te houden, maar een schoonmoeder kon je het leven behoorlijk moeilijk maken. De kinderen werden meestal door haar opgevoed, maar de ingetrouwde schoondochter werkte op het land, bij de dieren en moest iedereen gehoorzamen en tevreden houden.

Dan was het natuurlijk heerlijk om te horen dat je een goede man zou trouwen, een zoon zou baren of in een mooi huis en in een fijn dorp zou komen te wonen. Het stond allemaal te lezen in het “koffiedik”. Er zijn nog steeds “gearrangeerde” huwelijken, en er wordt nog steeds koffiedik gekeken en dromen worden tot op de dsag van vandaag verklaard. Maar ook in Griekenland worden veel huwelijken ontbonden, al is het minder dan in Nederland. Dat komt waarschijnlijk door de crisis, soms dankzij de “prika”:

Proíka:

Proíka eínai énas thesmós katá ton opoío i oikogéneia parachoreí sti nýfi tin periousía tis ótan pantrévetai. O thesmós tis proíkas ypírche apó ta archaía chrónia kai apoteloúse ti symvolí tis gynaíkas ston koinó vío tou zevgarioú.

Bruidsschat

Bruidsschat is een institutie waarbij de familie van de bruid haar eigendom verleent als ze trouwt. (Moeilijk te vertalen, misschien geschenken geeft bij het huwelijk?) De institutie van de bruidsschat bestaat al sinds de oudheid en vormde de bijdrage van de vrouw aan het gemeenschappelijke leven van het paar.

De bruidsschat bestond en bestaat meestal uit geborduurde lakens, handdoeken, geweefde gordijnen, tafellinnen, vloerkleden en dekens, maar soms ook uit een huis (huizen) huisraad en land. Een “nifi” (schoondochter) werd met zorg uitgezocht, zelfs haar familie werd uitgeplozen. Ook naar de “gambros” (bruidegom) werd goed onderzoek gedaan. Speelt hij niet teveel kaart of gokt hij bij paardenraces, zit hij niet te vaak in het kafenio, zijn er geen enge ziektes in de familie?
Kon de moeder het koffiekopje/koffiedik lezen zoals het werd genoemd in Griekenland, of kwam een tante op de proppen met een verklarende droom? Dat werd niet in de wind geslagen, daar werd veel waarde aan gehecht.

De bruidsschat is pas sinds 1982 officeel afgeschaft, onofficeel is deze nog in gebruik. Er worden bijna geen meisjes meer uitgehuwelijkt, maar koffiedik kijken kunnen nog heel wat oude dames, ook al lijkt dit een uitstervende traditie. Over het algemeen zijn de Grieken gelovig, de meerderheid is Grieks Orthodox, maar ook behoorlijk bijgelovig. Het gouden kruisje, de heilige waar ze naar zijn vernoemd, en de Panagia, de Moeder Gods, maar daarnaast toch zeker ook het blauwe oog, knoflook en het spugen, ftou ftou ftou, drie keer, wat het kwade op afstand houdt.

Op deze column rust copyright:  Niets uit deze website mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, in enigerlei vorm of wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier. Dit is alleen mogelijk na voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.

• < Vorige
• Volgende >